گفت‌وگو با «حمید رفیعیان» مدیر اپلیکیشن موفق «کرفس»
نفیسه خانلری / اپلیکیشن کالری‌شمار «کرفس»، ثمره یک ایده ناب از سوی تیمی جوان است که نزدیک به ۵سال از عمر آن می‌گذرد و هم‌اکنون طرفداران بسیاری دارد. این اپلیکیشن از ۵سال پیش تابه‌امروز به‌رغم رویارویی با چالش‌ها و مشکلات متعدد، توانسته با قدرت به کارش ادامه دهد و جای خود را به‌خوبی در دل مردم باز کند. کرفس حالا از بهترین اپلیکیشن‌های موجود در حوزه سلامت به‌شمار می‌رود و بسیاری از مردم جامعه، سلامت خود را مدیون آن هستند.
برای آگاهی از این مسیرِ طی‌شده، سراغ «حمید رفیعیان»، مدیر خوش‌ذوق کرفس، رفته‌ایم تا زوایای مختلف فعالیت این استارتاپ و موفقیت‌های به‌دست‌آمده را از زبان این مدیر جوان بشنویم.
او می‌گوید: «معمولاً آدم‌ها و استارتاپ‌ها در ابتدای هر کاری امید زیادی به موفقیت آن دارند و برای رسیدن به هدف‌شان تلاش بسیاری می‌کنند، اما چالش‌ها و مشکلات اجتناب‌ناپذیرند. ما نیز همین شرایط را داشتیم و چالش‌های زیادی پیش‌رویمان بود… اما اتفاق‌های خوبی می‌افتاد که ما را امیدوار نگه می‌داشت…».
آقای رفیعیان، می‌خواهیم به سال ۹۳ برگردیم؛ یعنی زمانی که فعالیت خود برای راه‌اندازی کرفس را آغاز کردید. برایمان بگویید که ایده کرفس از کجا و با چه انگیزه‌ای به‌وجود آمد؟
ما چند ایده داشتیم که اصلی‌ترین آن‌ها همین اپلیکیشن کالری‌شمار کرفس بود و این ایده از یک انگیزه و تجربه شخصی نشأت می‌گرفت. خود من از طریق کالری‌شماری توانسته بودم وزنم را کم کنم. به‌واقع کالری غذاها را به‌صورت دستی نوشته و آنچه را که می‌خوردم، بررسی می‌کردم. بنابراین، این ایده به ذهنم رسید که یک کالری‌شمار سیستمی راه‌اندازی کنم.
در زمینه تغذیه و یا برنامه‌نویسی تخصصی داشتید؟
خود من مکانیک خوانده‌ام، اما ما یک گروه ۴نفره بودیم که آن‌ها در زمینه کامپیوتر و دیجیتال تخصص داشتند و هریک بخشی از کار را برعهده گرفتند. همچنین، با چندین متخصص تغذیه برای متابیس غذاها مشورت کردیم و سرانجام پس از ۸ماه فعالیت شبانه‌روزی توانستیم در تیرماه ۹۴، کرفس را در کافه‌بازار منتشر کنیم.
پس زمان و انرژی زیادی برای این کار صرف کردید و جدیت زیادی برای رسیدن به هدف داشتید…
بله، ما ۴ نفر نگاهی کاملاً جدی به کار داشتیم و برای آن‌که تمام‌وقت زمان بگذاریم، همگی از شغل‌هایمان استعفا دادیم. به‌واقع این کار قرار نبود در کنار کارهای دیگر و به‌عنوان کار دوم ما باشد، بلکه هدف‌مان جدی بود و به‌دنبال نتیجه بودیم.
چقدر به بازدهی کار امیدوار بودید؟ آیا از شکست نمی‌ترسیدید؟
معمولاً آدم‌ها و استارتاپ‌ها در ابتدای هر کاری امید زیادی به موفقیت آن دارند و برای رسیدن به هدف‌شان تلاش بسیاری می‌کنند، اما چالش‌ها و مشکلات اجتناب‌ناپذیرند. ما نیز همین شرایط را داشتیم و چالش‌های زیادی پیش‌رویمان بود؛ خیلی اوقات تخمین‌ها درست درنمی‌آمد که این موضوع انرژی زیادی از تیم‌مان می‌گرفت.
هیچ‌وقت ناامید نشدید؟
شانس با ما یار بود و در مواقع بسیاری که در حال تسلیم‌شدن بودیم، اتفاق‌های خوبی می‌افتاد که ما را امیدوار نگه می‌داشت، بنابراین، عملاً ناامیدی‌هایمان دوام نداشت.
پیش از کرفس، هیچ تجربه‌ای در این زمینه داشتید؟
ما هم‌زمان با کرفس، در حوزه گیم که برای شخص دیگری بود، فعالیت داشتیم و ۲۰ تا ۳۰درصد وقت خود را به آن اختصاص می‌دادیم، اما این گیم به موفقیت و درآمدزایی موردنظر نرسید و عملاً شکست خورد. بنابراین، برای کرفس تمام انرژی خود را گذاشتیم و نتیجه آن نیز استقبال بسیارخوب مردم در همان ۳هفته اول بود. ما در این مدت‌زمان، ۲۰ تا ۲۵هزار کاربر جذب کردیم که آمار بسیار خوبی بود.
کرفس را چطور به مردم معرفی کردید؟
راه‌اندازی اینستاگرام، حضور در پیج‌های دیگران، برقراری ارتباط با تک‌تک مشتریان و حضور در کافه‌بازار، مهم‌ترین شیوه‌های ما برای معرفی کرفس و جذب کاربران بود. البته، اپ‌هایی مانند کرفس که با سلامت مردم و یکی از نیازهای اصلی آن‌ها سروکار دارند، از ویژگی خوبی برخوردارند و آن این‌که، خود مردم خیلی‌زود آن را به همدیگر معرفی می‌کنند. وقتی کسی از برنامه‌ای استفاده کند و نتیجه بگیرد، اطرافیانش می‌بینند و پرس‌وجو می‌کنند که در نتیجه اپ مورد نظر بیشتر و بیشتر معرفی می‌شود. خود ما نیز از کاربران نظرسنجی کردیم و متوجه شدیم که حدود ۶۰درصد از کاربران ما از طریق پیشنهاد دوستان و اطرافیان خود با کرفس آشنا شده‌‌اند؛ اما نباید فراموش کرد که رسیدن به مرحلهای که کاربران شما را به دیگران پیشنهاد دهند، بسیار سخت است.
کرفس به‌طور رایگان به کاربران خدمات می‌داد؟
نصب کرفس و کالری‌شمار آن، از همان اول رایگان بود و الان نیز کاربران می‌توانند بدون پرداخت پول از آن استفاده کنند. به‌واقع ۷۰ تا ۷۵درصد برنامه رایگان است، اما یک‌سری امکانات ویژه مثل رژیم‌ها، فیلم‌ها و… هزینه اشتراک دارند.
هر استارتاپی، به‌ویژه در ابتدای کار، هزینه قابل توجهی را می‌طلبد؛ با چه سرمایه‌ای کار را شروع کردید؟
با ۱۵۰ میلیون تومان پس‌انداز شخصی خودم کار را شروع کردیم که این پول، برای اجاره یک مکان و تامین حداقل حقوق برای بچه‌ها بود.
قطعاً برای رسیدن به درآمدزایی باید صبوری زیادی به خرج داد. شما و تیم‌تان چقدر صبوری کردید و چه مدت زمان برد تا به بازدهی مالی برسید؟
یکی از چالش‌هایی که ما با آن مواجه بودیم، همین مسأله مالی بود. آن اوایل که کرفس راه‌اندازی شد، فقط هزینه می‌کردیم و هیچ درآمدی نداشتیم. ۴-۳ ماهی می‌شد که پولی برای خرج کردن وجود نداشت، اما با پشت سر گذاشتن این دوره، بالاخره توانستیم به درآمدزایی برسیم. جذب اولین سرمایه‌گذار، یک‌سال بعد یعنی در سال ۹۵ اتفاق افتاد و همین موضوع باعث شد تا کارمان را توسعه داده و در سال ۹۶ نسخه آی.او.اس را فعال کنیم؛ البته ما برای این کار از نیروهای متخصص آی.او.اس که اغلب حقوق‌های بالایی می‌گیرند استفاده نکردیم و برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها، نیروهای آی.او.اس را در شرکت خود پرورش دادیم؛ بنابراین، با راه‌اندازی این نسخه، خیلی بهتر به خودگردانی رسیدیم و درآمدزایی اصلی برایمان اتفاق افتاد.
یعنی بعد از ۳سال فعالیت جدی و شبانه‌روزی، برای اولین‌بار به آرامش مالی رسیدید؟
بله در سال ۹۶، آرامش مالی لازم به‌وجود آمد. ما در این سال ۵۰ تا ۶۰ میلیون درآمدزایی کردیم. آن‌موقع ۸ نفر بودیم و به‌جای آن‌که حقوق خودمان را بالا ببریم، درآمد را صرف توسعه کردیم. البته، برای کارکنان سهم سوددهی در نظر گرفتیم تا کارها به شکل هرچه بهتر پیش برود.
این توسعه چقدر پیشرفت داشت و کرفس را به کجا رساند؟
استراتژی ما همواره در جهت توسعه بوده و در همین مسیر حرکت کردیم، به‌طوری‌که توانستیم کارمان را تا حد قابل توجهی توسعه داده و برحسب نیاز، یک تیم کاری ۴۵نفره بسازیم. ما همین الان هم کارهای جدیدی در دست انجام داریم و با جدیت به راه‌مان ادامه می‌دهیم.
یعنی تیم ۴نفره شما به ۴۵ نفر رسیده است؟
بله. ما در هر برهه‌ای از زمان، با توجه به توسعه اپلیکیشن و نیروهای مورد نیاز، جذب نیرو را انجام دادیم، به‌طوری‌که تا فرودین سال ۹۷، تعدادمان به ۱۵ نفر رسید اما در همین سال با جذب بخش دوم سرمایه‌گذاری، روند رشدمان سرعت گرفت و افزایش نیرو ضرورت یافت. هم‌اکنون با تیمی ۴۵نفره در حال اداره‌کردن کرفس هستیم.
گویا با تیمی کاملاً جوان هم در حال فعالیت هستید؟
دقیقاً. میانگین سن کارکنان ما ۲۵سال است. داشتن تیمی جوان برای ما بسیار مهم بوده، چون کاراکتر کاری این افراد در حال شکل گرفتن است و می‌توانیم به آن‌ها کمک کنیم. ضمن آن‌که خودمان نیز بیشترین بهره را از وجودشان خواهیم برد.
با توجه به این میزان افزایش پرسنل و حجم کاری، می‌توان نتیجه گرفت که پس از گذشت چندسال از فعالیت کرفس، مردم استقبال چشمگیری از این اپلیکیشن داشته‌اند. امروز کرفس چه تعداد کاربر و عضو دارد؟
الان ۲ میلیون و ۱۰۰هزار نفر عضو کرفس هستند و ۴۰۰هزار نفر به‌طور ماهانه از آن استفاده می‌کنند.
آیا پس از تمام چالش‌هایی که پشت‌سر گذاشته‌اید، الان به آرامش رسیده‌اید یا هنوز هم درگیر چالش‌ها و دغدغه‌های کاری هستید؟
برای یک استارتاپ در هر مرحلهای، چالش‌هایی وجود دارد؛ چالش‌هایی از جنس‌های متفاوت. اگرچه ما امروز با دغدغه‌های اولیه که مهم‌ترین آن‌ها دغدغه‌های مالی بود، دست‌وپنجه نرم نمی‌کنیم و چالش‌هایمان خیلی از جنس مالی نیست، اما هنوز هم درگیر چالش‌ها هستیم. مثلاً در حال حاضر، بزرگ‌ترین چالش پیش‌رو، هدایت و مدیریت تیمی ۴۵ نفره است. شاید به ظاهر چالش سختی به‌شمار نرود اما واقعیت این است که ما تجربه مدیریت‌های بزرگ را نداریم و هدایت تیمی ۴۵نفره بسیار مهم و البته دشوار است. مدیریت ساختاری و منابع انسانی از اهمیت خاصی برخوردار است که باید به‌خوبی ازپس آن برآییم تا در ادامه راه با مشکلات دیگری مواجه نشویم.
اما به نظر می‌رسد که این چالش، به سختی چالش‌های اولیه نباشد…
نمی‌توان این‌طور برداشت کرد. هرکدام از چالش‌ها، سختی‌های خاص خود را دارند. مثلاً ما در چالش‌های اولیه، اگر نمی‌توانستیم به چالش‌ها غلبه کنیم، قطعاً شکست می‌خوردیم اما چالش‌های امروز اگرچه منجر به شکست نمی‌شوند و برایمان نقش حیاتی ندارند، ولی بسیار سخت و انرژی‌گیر هستند و راه‌حل‌های سخت‌تری دارند؛ بنابراین هر چالشی، سختی‌هایی از جنس خودش دارد و یک استارتاپ در هر شرایطی باید آماده رویارویی با آن‌ها باشد.
الان فقط با اپلیکیشن کرفس در حال خدمت به مردم هستید؟
همان‌طور که گفتم ما مدام در حال توسعه‌ایم. الان کرفس و رژیم را به‌طور فعال داریم و طی یکی‌دو ماه آینده نیز اپلیکیشن ورزش را منتشر خواهیم کرد. هریک از این‌ها اگرچه مجزا از هم هستند، اما همه آن‌ها می‌توانند به‌هم متصل شوند.
به‌طور کلی تیم کرفس چه اهداف و برنامه‌هایی را در آینده دنبال خواهد کرد؟
ما دوست داریم در حوزه سلامت فعالیت خود را ادامه دهیم، زیرا هم از این حوزه شناخت داریم و هم این‌که می‌توانیم به یکی از نیازهای اصلی و ضروری جامعه پاسخ دهیم. می‌خواهیم طوری فعالیت کنیم که طی ۳-۲سال آینده به‌عنوان مجموعه‌ای کامل بتوانیم برای هر نوع از نیازهای جامعه در حوزه سلامت پاسخ‌گو باشیم.
