مروری بر ظرفیت های استان خوزستان

استان خوزستان

استان خوزستان در جنوب غربی ایران در جوار خلیج فارس و اروندرود قرار دارد و مرکز استخراج نفت ایران است. خوزستان با مساحت ۶۴۲۳۶ کلیومتر مربع ۳٫۹ درصد کل مساحت کشور را به خود اختصاص داده و از نظر وسعت مقام دهم را داراست. این استان از شمال به استان لرستان، از شمال شرقی و شرق به چهارمحال و بختیاری، از شمال غربی به استان ایلام، از شرق و جنوب شرقی به استان کهگیلویه و بویراحمد، از جنوب به خلیج فارس و از غرب به کشور عراق محدود می شود.

استان خوزستان با دارا بودن ۸۹/۵ درصد از جمعیت کشور، رتبه ۲ تولید ناخالص ملی با نفت و رتبه ۴ تولید ناخالص ملی بدون نفت را دارا می باشد که نشان دهنده گردش مالی و تولید ثروت عظیمی است که در این استان اتفاق می افتد. بیشترین سهم را بخش صنعت با ۷۳ درصد از تولید ناخالص داخلی استان دارا می باشد که در این میان نقش صنایع نفت،گاز و پتروشیمی (صنایع ملی) بارز است.

مزیت های استان خوزستان

  • بخش کشاورزی

اراضی کشاورزی خوزستان۲/۷ درصد از کل اراضی کشاورزی کشور را به خود اختصاص داده است که ۸۱ درصد از زمین های زیر کشت در استان به غلات (جو ،گندم، برنج) اختصاص یافته است و تنها ۴درصد از زمین های زیر کشت به باغداری اختصاص یافته است.

۶۶ درصد محصول تولید شده به گندم اختصاص دارد و ذرت، برنج و جو به ترتیب با ۱۸ درصد،۱۲درصد و ۴ درصد در رتبه های بعدی قرار دارند. ۵۰۰/۳۴ هزار هکتار از سطح کشت باغ های استان (یعنی ۸۰درصد) باغداری استان به کشت خرما اختصاص دارد. این استان با تولید ۱۸۰هزار تن انواع خرما بعد از استان های کرمان و سیستان و بلوچستان در رتبه سوم تولید این محصول قرار دارد و سالانه ۵۰ درصد این محصول –خرما- صادر می شود.

خوزستان با دارا بودن ۶۴۸/۵۷۶/۳ راس دام سبک (گوسفند و بز) و۴۴۶۲۹۳ دام سنگین (گاو،گاومیش و شتر) یکی از مراکز تولید گوشت قرمز و لبنیات کشور محسوب می شود.

وجود ۹۱۰ استخر پرورش انواع ماهی سردابی و گرمابی در استان با تولید ۳۶۰/۴۸ تن ماهی پرورشی با مساحت ۲۷۱/۱۴ هکتار مزرعه پرورش ماهی سردابی و گرمابی و اشتغال زایی برای ۲۶۹/۱۸ نفر و صید ۴۵۰/۱۰ تن انواع ماهی آب های آزاد (سواحل جنوبی۳۰۰ کیلومتری) این خطه را به عنوان یکی از قطب های شیلات در کشور مطرح کرده است و پس ازهرمزگان و سیستان و بلوچستان با ۱۲/۳ درصد ارزش افزوده بخش ماهیگیری رتبه سوم کشور را دارد.

استان با سطح زیرکشت۱۳۰ هزار هکتار محصول نیشکر سهم مهمی در تولید شکر خام و فراوری شده این محصول استراتژیک در کشور دارند و مزارع کشت و صنعت های متعدد نیشکر و غیر نیشکری در سطح استان شرایط لازم را برای ایجاد واحدهای تولید و کاغذ سازی، نئوپان و فیبر فشرده، خوراک دام، الکل سازی، تولید سرکه، تولید قارچ از باگاس نیشکر و کارخانجات دستمال کاغذی مهیا نموده است.

 

  • بخش صنعت

در بخش صنعت و با شکلگیری صنایع مادر با کارکرد ملی، صنعت نفت و گاز و پتروشیمی در استان بیشترین اشتغال را به خود اختصاص دادند و در روند صنعتی شدن استان این صنایع نقش مهمی را ایفاء کردند. در این خصوص منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر از فاکتورهای مناسبی برخوردار می باشد که دسترسی این منطقه به آب های آزاد اولیت خاص خود را به این موضوع بخشیده است.

این استان دارای مجتمع های بزرگ صنعتی در حوزه پتروشیمی و گاز می باشد که سهم عمده اشتغال بخش عمومی استان را به خود اختصاص داده اند و بیشترین ارزش افزوده در بخش تولید ناخالص داخلی نیز از این نوع فعالیت ها به دست می آید.

استخراج حدود ۸۰ درصد نفت و گاز کشور از منابع زیر زمینی و غنی استان خوزستان و توسعه بخش صنعت که شامل صنایع نفت و گاز و پتروشیمی هم می شود چهره استان را در نگاه اول صنعتی با کارکرد ملی نشان می دهد. بیشترین صنایع استان، صنایع مادر و با کار کرد ملی هستند که در واقع بیشترین اشتغال و نیز بیشترین گردش مالی را در استان دارا می باشند.

استان خوزستان رتبه دوم را در صنایع فولاد و آهن در کشور دارا می باشد .در تولید فولاد و ورق عریض و نیز برق آبی و برق با سوخت فسیلی استان خوزستان یکی از استان های پیشرو و موفق در کشور است. حضور شرکت ها و مجتمع های بزرگ پتروشمی و در دسترس بودن مواد اولیه صنایع مختلف، به عنوان مزیت بزرگ تامین کننده مواد اولیه وحذف مبلغ قابل توجه از هزینه حمل مواد اولیه، را می توان به عنوان مزیت بزرگ برای صنایع وابسته و پایین دستی این صنایع شیمیایی و کربنی در نظر گرفت.

صنعت خوزستان
  • بخش گردشگری

وجود گنجینه ای از شگفتی های طبیعی و آثار فرهنگی و تاریخی، وجود ابنیه، با فت ها ، تپه ها و آثار تاریخی متعدد ا و دارا بودن آثاری با قدمت بیش از ۱۰ هزار سال قبل از میلاد مسیح (ع) زمینه های لازم برای باستان شناسان و جهانگردان ایجاد نموده است.

این استان مرکز حماسه‌های بسیاری در طول تاریخ چند هزار ساله ایران بوده و به همین علت، جاهای دیدنی بسیار متنوع و شگفت‌انگیزی دارد که در این قسمت نگاهی به مهم ترین آنها داریم:

  • وجود رودخانه های پر آب کارون، کرخه، دز، زهره، مارون و جراحی

یک سوم از آب های جاری کشور در این استان جریان دارد. از این امتیاز می توان در امر کشاورزی، تحصیل برق، حمل و نقل، شیلات و گردشگری استفاده نمود.

  • دسترسی به آبهای آزاد و بین المللی

بر اساس شرایط جغرافیایی استان و مرز گسترده با کشور عراق و دسترسی به آبهای آزاد خلیج فارس، توسعه بخش خدمات قابل توجیه است.کیلومترها مرز آبی در خلیج فارس و وجود بندرهای تجاری آبادان، خرمشهر ، امام ، هندیجان وشادگان و داشتن بندر صادراتی و کیلومترها مرزخاکی با کشور عراق و داشتن دو پایانه صادراتی (چذابه و شلمچه( موجب مزیت بخش تجارت و بازرگانی و حمل و نقل استان خوزستان شده است.ارتباط این استان با جهان خارج از این طریق حاصل گردیده است و نتیجه آن ایجاد بنادر بزرگی همچون بندر خرمشهر، بندر آبادان، بندر امام خمینی و بندر ماهشهر بوده است که علاوه بر استان، پتانسیل مناسبی را برای کشور ایجاد نموده است.

  • وجود امکانات زیربنائی

شبکه منظم و گسترده حمل و نقل به عنوان اساس تجارت در این استان مهیا می باشد، وجود اتوبان های احداثی، راه آهن و فرودگاه ها و بنادر از لازمه های سرمایه گذاری محسوب می شوند که این استان از آنها برخوردار می باشد. از طرف دیگر چنانچه طرح اتصال راه آهن خرمشهر به شهر بصره در کشور عراق به اجرا درآید باعث خواهد شد تا از این طریق استان با عراق و کشور سوریه و نهایتاً به دریای مدیترانه متصل گردد و امکانات لازم برای صادرات و ارائه خدمات به اروپا از این طریق فراهم آید.

  • سازمان منطقه آزاد تجاری صنعتی اروند (آبادان-خرمشهر)

شهر آبادان به دلیل تاسیس پالایشگاه آبادان در سال ۱۹۱۲ میلادی یکی از شهرهای بزرگ صنعتی کشور و خرمشهر را که بدلیل وجود اولین بندر تجاری کشور از دیر باز دارای موقعیتی ممتاز نسبت به سایر نقاط و شهر های بندری کشور بوده و همچنین جزیره زیبای توریستی مینو به عنوان منطقه آزاد تجاری و صنعتی استان خوزستان مطرح هستند.

جمع بندی

استان خوزستان با مساحت ۶۴۲۳۶ کلیومتر مربع و جمعیت کل ۴۷۱۰۵۰۹ نفر میزبان ۸۹/۵ درصد از جمعیت کشور است. از این تعداد ۷۵ درصد در نقاط شهری و ۲۵ درصد در نقاط روستایی و غیر ساکن هستند. رشد جمعیت شهری استان خوزستان همراستا با توسعة بهره برداری از منابع نفتی چند برابر شده است و جاذبه های صنعت نفت و صنایع وابسته به آن باعث ایجاد مناطق جدید شهری در استان خوزستان شده است. مرزهای طولانی استان خوزستان با عراق و داشتن مرزهای آبی با خلیج فارس ،داشتن بنادر تجاری مهم و وجود منابع مناسب آب و خاک و تنوع اقوام و داشتن نیروی انسانی تحصیلکرده و وجود صنایع مادر با کارکرد ملی (صنعت آب، برق و انرژی)، عوامل مهم دیگری هستند که تعاملات اقتصادی اجتماعی استان را شکل داده اند.

آمار اشتغال خوزستان

منبع:مرکز آمار ایران  ، وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی: طرح توسعه کسب و کار اشتغال پایدار استان خوزستان

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

error: Content is protected !!