غذای خانگی با چاشنی فناوری
فارغ از مطالب و جملات کلیشه‌ای که مشغله بالای خانواده‌ها در نتیجه گسترش روزافزون زندگی ماشینی را دلیل توجه و افزایش استقبال به سمت انواع غذاهای فست فود و آماده عنوان می‌کنند. مهم‌ترین رویکرد کنونی در اولویت قرار گرفتن غذاهای آماده و فست فود در سبد غذایی خانوارها تنوع‌پذیری بالا افراد برای استفاده خوراک‌های خوش‌طعم و لذت بخشی است که حتی علی‌رغم مضرات برخی از این غذاها هدر رفتن زمان صرف شده برای تولید آن‌ها را نیز در منزل تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. موضوعی که با گسترش فناوری اینترنت و ایجاد انواع و اقسام آپ‌های موبایلی از چند سال قبل در عرصه صنایع غذایی نیز ورود پیدا کرده و هم‌اکنون در بازار آنلاین کشور نیز شاهد حضور استارت‌آپ‌های مختلفی هستیم که سعی دارند تا با دسته‌بندی رستوران‌ها به لحاظ کیفی و تنوع غذایی به مصرف‌کننده علاوه بر صرف کمترین زمان بهترین انتخاب را ارائه دهند. البته حضور استارت‌آپ‌ها در صنایع غذایی تنها به انتخاب و ارسال غذا محدود نشده و تبلیغات منفی از سوی رسانه‌ها و کارشناسان که استفاده از فست فود را برای سلامت جامعه مضر دانسته به همراه دغدغه همیشگی خانواده‌ها در نتیجه حذف و کمرنگ شدن غذاهای خوش‌طعم خانگی از سبد غذایی خانوارها باعث شده تا نوع جدیدی از استارت‌آپ‌های صنایع غذایی پا به عرصه ظهور گذاشت تا با طرق مختلف غذاهای خانگی را مجدد به سفره خانواده‌ها بازگرداند، استارت‌آپ‌های هوشمندانه‌ای که در زمانی اندک با استقبال بالای جامعه خوش‌خوراک ایرانی مواجه شده است.
گردش مالی ۲۰ میلیارد دلاری
بر اساس پیش‌بینی سایت تحلیل و آمار Statista تعداد کاربرانی که از اپلیکیشن‌های ارسال غذا و به معنای دیگر از استارت‌آپ‌های صنایع غذایی استفاده می‌کنند تا سال ۲۰۲۰ در منطقه منا (MENA) به بیش از ۴۰ میلیون نفر خواهد رسید که این میزان برای تمامی دنیا جمعیتی بالغ‌بر یک میلیارد و ۱۹۸ میلیون نفر را شامل خواهد شد که نشان‌دهنده پتانسیل بالای استارت‌آپ‌های صنایع غذایی محسوب شده و می‌تواند تأثیرات به سزایی را در رشد و توسعه اقتصادی صنعت غذا به همراه داشته باشد. در ایران نیز از چند سال قبل شاهد شکل‌گیری استارت‌آپ‌هایی زیادی در حوزه خوراک و نوشیدنی بوده‌ایم. مجموعه‌هایی همچون اسنپ‌فود، چیلیوری، دلینو، ریحون، چنگال و مامان‌پز در زمینه ارسال غذا، دلیون در زمینه ارسال صبحانه، فیدیلیو در زمینه تحلیل و بررسی رستوران‌ها، آی‌کافی، کافی‌یاب و بامارو در حوزه کافه‌ها و ایزی‌پز و تازه‌پز در حوزه مواد اولیه و آشپزی که تعداد کاربران بالای آن‌ها علاوه بر سود بالا برای مدیران آن، گسترش نفوذ و اقبال بالای جامعه از فناوری‌های نوین را به مدیران و برنامه ریزان گوشزد می‌کند. در این رابطه انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور رقم گردش مالی سالانه بازار مواد غذایی را بالغ‌بر ۲۰ میلیارد دلار برآورد کرده و حتی این انستیتو با توجه به اهمیت استارت‌آپ‌های صنایع غذایی و نقش تعیین‌کننده در ایجاد اشتغال و گردش مالی بالا در اردیبهشت سال ۹۶ رویداد ملی «ایده بازار غذا» را برای نخستین بار برگزار کرده که هر سال این رویداد در حال برگزاری است. در واقع شرکت‌های استارت‌آپی در حالی در ابتدای فعالیت خود با مخالفت‌های شرکت‌ها و تولیدکنندگان باسابقه صنعت غذا مواجه بودند که هم‌اکنون به‌عنوان یکی از حلقه‌های زنجیره تولید در صنعت غذا حائز اهمیت بوده و حذف آن خلائی برای تداوم فعالیت زنجیره صنعت غذایی محسوب خواهد شد.
محبوبان صنایع غذایی
بررسی‌ها نشان می‌دهد «ایزی‌پز» از استارت‌آپ‌های است که با استفاده از خلأ کمرنگ شدن غذاهای خانگی و مشکلات ناشی از زمان محدود برای آشپزی در منزل اپلیکیشنی را طراحی کرده و متقاضی تنها با انتخاب نوع غذای مورد دلخواه تمامی مواد غذایی و حتی ادویه و چاشنیها مخصوص را به همراه دستورالعمل پخت در بسته‌بندی برای متقاضی ارسال می‌کند تا به‌نوعی علاوه بر بازگشت مجدد غذاهای خانگی و سالم به سفره خانواده‌ها اعتمادبه‌نفس لازم را نیز برای تولید و پخت غذاهای جدید ارائه دهد. البته نکته جالب‌توجه در اپلیکیشن «ایزی پز» تغییر هفتگی منوی غذاها است که تنها به چند نوع غذای سنتی محدود نشده و کارشناسان این مجموعه با تهیه و تولید غذاهای مختلف و تائید طعم و میزان کالری غذاهای جدید را در اپلیکیشن ارائه می‌دهند. یکی از مهم‌ترین مواردی که در «ایزی پز» مورد توجه قرار گرفته قیمت محصولات است که به نظر می‌رسد قیمت بسیار مناسبی را نسبت به مواد اولیه ارسالی دارد به‌گونه‌ای که نرخ‌ها در مقایسه با قیمت مواد اولیه در بازار و همچنین نسبت به خرید همین غذا به‌صورت آماده از رستوران از قیمت بسیار مناسب‌تری برخوردار است. در واقع به گفته مدیران این مجموعه میانگین قیمت غذا برای هر نفر حدود ۱۰ هزار تومان برآورد شده که این رقم برای غذاهای ساده‌ای همچون سوپ‌ها به حدود ۳ هزار تومان می‌رسد. هرچند که تنها نکته منفی در این اپلیکیشن به محدودیت زمانی و تعداد سفارش‌ها مربوط شده به‌گونه‌ای که علاوه بر الزام انتخاب غذا برای حداقل ۲ نفر سفارش‌ها با فاصله زمانی یک‌روزه به دست متقاضی می‌رسد. باید غذای درخواستی یک روز قبل در سامانه ثبت شود که به‌نوعی مشکل خانوارها در مواقع اضطراری را مرتفع نمی‌کند.
در حوزه استارت‌آپ‌های صنایع غذایی نوآوری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. موضوعی که در استارت‌آپ «مامان پز» به‌خوبی استفاده شده و مدیران این مجموعه تنها با تکیه‌بر علاقه مشتریان به غذاهای خانگی این شتاب‌دهنده غذایی را پایه‌ریزی کرده و در مدت کوتاهی نیز محبوبیت زیادی را نیز کسب کرده است. در واقع «مامان پز» به‌نوعی گسترش‌دهنده مشاغل خانگی بوده و توانسته از پتانسیل و هنر آشپزی زنان خانه‌دار در طبخ غذا به‌صورت تولید انبوه استفاده کند. این مجموعه پس از بررسی و تائید کیفیت، بهداشت و سلامت غذای طبخ شده در آشپزخانه منزل نسبت به عقد قرارداد با متقاضی آشپزی اقدام کرده و از این پس آشپز علاوه بر تهیه غذا برای خانواده خود متناسب با سفارش‌ها ارسال‌شده غذا می‌پزد. باید توجه داشت این استارت‌آپ هوشمندانه محبوبیت خود را تنها مدیون دست‌پخت خوشمزه زنان خانه‌دار نیست و نوع بسته‌بندی و تحریک حس نوستالژیک در متقاضیان نیز در این موفقیت تأثیر داشته است به‌طوری‌که علاوه بر رعایت نکات بهداشتی با بسته‌بندی بقچه‌پیچ لذت صرف غذایی خوشمزه را برای مشتری دوچندان می‌کند. البته این استارت‌آپ هم با مشکلات خاصی نیز مواجه است که مهم‌ترین آن بالا بودن قیمت تمام‌شده غذا به‌واسطه هزینه حمل‌ونقل دوطرفه است که غذا را از منزل آشپز تا مجموعه و سپس به مقصد متقاضی می‌رساند. البته به گفته مدیران «مامان پز» هم‌اکنون بیشترین توجه این استارت‌آپ صنایع غذایی به سمت شرکت‌های بزرگ و سازمان‌ها معطوف شده و بیشترین حجم سفارش‌ها را به این مشتریان اختصاص داده است و متقاضیان اندک نیز در اولویت بعدی قرار دارند که این موضوع بازهم محدودیت زمانی انتخاب و تعداد غذاها را برای سایر مشتریان به همراه داشته است. هرچند فارغ از این نکات نه‌چندان مثبت ایجاد اشتغال و درآمدزایی برای ۵۰۰ مادر و زنان خانه‌دار موضوعی است که بیش از هر نکته دیگر حائز اهمیت است.
